Choroba alkoholowa może dotknąć każdego, bez względu na płeć, wykształcenie, zajmowane stanowisko czy status materialny. Różnice mogą jedynie obejmować rodzaj i ilość pitego alkoholu, uzależnienie jednak jest takie samo i podobne są jego skutki. Jak poważny jest to problem najlepiej świadczy fakt, że statystyczny Polak rocznie wypija 10,3 l czystego spirytusu. Pod względem wypijanego alkoholu Polska zajmuje 21 miejsce wśród 191 państw uwzględnionych w rankingu OECD.
Diagnoza choroby alkoholowej
Rozpoznanie uzależnienia alkoholowego jest trudne, ponieważ rozwija się powoli przez wiele lat. Pierwsze symptomy mogą być zupełnie niezauważalne, tym bardziej, że każdy organizm reaguje na alkohol indywidualnie.
Najtrudniejsze jest rozpoznanie alkoholizmu w pierwszej fazie rozwoju choroby, kiedy alkohol nie dokonał jeszcze dużych zmian w organizmie i objawy są trudne do zauważenia. Niepokój powinno wzbudzić szukanie okazji do wypicia alkoholu oraz utrata kontroli nad ilością wypijanego alkoholu podczas spotkań rodzinnych czy towarzyskich.
W dalszych fazach rozwoju uzależnienia, zdiagnozowanie alkoholizmu jest znacznie łatwiejsze. Pojawiają się wyraźne zmiany w zachowaniu alkoholika oraz jego wyglądzie.
Często występujące zachowania alkoholika
Alkohol pity przez dłuższy czas lub w dużych ilościach, powoduje uszkodzenie niektórych narządów i układów organizmu. Największe zmiany zachodzą w mózgu (psychika) oraz w układzie nerwowym. To główna przyczyna w zmianie dotychczasowych zachowań alkoholika. Z osoby nieśmiałej nagle staje się osobą towarzyską, stres pokonuje rozluźnieniem.
Typowe cechy alkoholika to:
- szukanie okazji do wypicia,
- zmiana nastrojów,
- skłonność do prowokowania konfliktów i awantur,
- zaniedbywanie obowiązków w pracy oraz w domu,
- rezygnacja z własnych zainteresowań oraz ambicji,
- stosowanie przemocy wobec członków rodziny.
Życie osoby uzależnionej zaczyna koncentrować się na alkoholu, jak go zdobyć, skąd wziąć środki i jak go wypić, by inni nie widzieli. Alkoholik przez długi czas nie chce przyjąć do swojej świadomości, że ma problem z uzależnieniem, więc stara się to ukryć przed otoczeniem. Próbuje udowodnić, że panuje nad sytuacją i ją kontroluje.
Zmiany w wyglądzie alkoholika
Alkohol to przede wszystkim wysokokaloryczny cukier, który spożywany w nadmiernej ilości uszkadza trzustkę, nerki oraz wątrobę. Nadmiar alkoholu niekorzystnie wpływa także na wygląd skóry i to zmiany w jej dotychczasowym wyglądzie są objawem choroby alkoholowej.
Podstawowym budulcem skóry jest kolagen, który zapewnia jej jędrność, odpowiednie nawodnienie oraz odporność na czynniki zewnętrzne. Alkohol znacznie ogranicza produkcję kolagenu, uwalnia wolne rodniki i tym samym przyśpiesza proces starzenia skóry. Staje się sucha, szorstka i odwodniona. Do typowych zmian w wyglądzie alkoholika należą:
- opuchnięta twarz,
- wyraźne worki pod oczami,
- sinoczerwone zabarwienie nosa,
- rozszerzone naczynka na policzkach, tzw. pajączki,
- głębokie zmarszczki.
Zmiany te są szybciej i bardziej widoczne u uzależnionych kobiet, których skóra jest delikatniejsza i bardziej wrażliwa.
Kiedy należy podjąć leczenie choroby alkoholowej?
Odpowiedź na to pytanie tylko pozornie jest prosta. Podobnie jak w przypadku innych chorób, im szybciej, tym lepiej. W przypadku alkoholizmu, poza czasem, kluczową rolę odgrywa świadomość osoby uzależnionej. Tylko wtedy, gdy alkoholik przyzna sam przed sobą, że jest uzależniony i ma problem alkoholowy, leczenie może zakończyć się sukcesem.
Pomocny może być w tym test przygotowany przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne – DSM. W zależności od ilości odpowiedzi TAK, diagności określają stopień uzależnienia.
Alkoholik powinien odpowiedzieć sobie na pytania:
- Czy często spożywasz alkohol w większych ilościach lub przez dłuższy czas niż zamierzałeś?
- Czy odczuwasz uporczywą potrzebę picia alkoholu?
- Poświęcasz czas i energię na zdobycie alkoholu?
- Z powodu picia zaniedbujesz swoje obowiązki zawodowe i rodzinne?
- Twoje myśli nieustannie koncentrują się na alkoholu?
- Pijesz alkohol mimo problemów, które powoduje?
- Pijesz, mimo że może zagrażać to życiu lub zdrowiu innych (jazda samochodem)?
- Zrezygnowałeś z wielu dotychczasowych aktywności?
- Pijesz mimo problemów zdrowotnych?
- Wzrasta Twoja tolerancja na alkohol, więc pijesz coraz więcej?
- Czy po odstawieniu alkoholu odczuwasz objawy zespołu abstynencyjnego?
Trzy odpowiedzi TAK oznaczają początki uzależnienia, w takim wypadku wystarczy psychoterapia. W przypadku sześciu lub więcej odpowiedzi pozytywnych konieczna jest szybka interwencja terapeutyczna połączona z detoksem organizmu.
Sukces odniosą tylko alkoholicy, którzy samodzielnie i dobrowolnie zgłoszą się na terapię do ośrodka leczenia uzależnień i będą chciały odzyskać kontrolę nad własnym życiem.
